انجمن آنستزیولوژی و مراقبتهای ویژه ایران | خطرات اضافه وزن در زمان عمل جراحی

اگر شما اضافه وزن دارید یا چاق هستید، احتمالا می دانید که وزن اضافی می تواند بر سلامت شما تاثیر گذارد. این را نیز باید به دانسته های خود اضافه نمایید که چاقی می تواند عمل جراحی شما را نیز به چالشی جدی تبدیل نماید به ویژه وقتی نیاز به بیهوشی عمومی داشته باشید. یکی از بزرگترین نگرانی هایی که اضافه وزن ایجاد میکند پدیده ای به نام “آپنه انسدادی خواب (obstructive Sleep Apnea) ” است که باعث وقفه تنفسی در حین خواب می شود. آپنه در خواب، ریسک بیهوشی شما را چندین برابر می کند. در صورتی که فکر می کنید که اضافه وزن شما می تواند باعث بالا رفتن خطرات بیهوشی شما شود و یا هم اکنون وقفه هایی تنفسی در خواب دارید، حتما با پزشک متخصص بیهوشی خود این نگرانی را در میان بگذارید. متخصص بیهوشی در کنار سایر پزشکان درمانگر شما، ضامن سلامت و امنیت جانی شما در قبل، حین و بعد از بیهوشی خواهد بود.
اضافه وزن چگونه باعث ایجاد مشکلات در حین جراحی می گردد؟
اضافه وزن و چاقی می تواند به تعدادی از چالش های مربوط به بیهوشی زیر منجر گردد:
• پیدا کردن رگ مناسب را (جهت دادن داروهای وریدی بیهوشی و نیز سایر داروهای اورژانسی) برای پزشکان و پرستاران دچار مشکل می کند.
• تعیین میزان مناسب داروها را سخت تر می کند.
• زمان ریکاوری بعد از بیهوشی شما را طولانی تر خواهد کرد و داروهای بیهوشی دیرتر از بدن پاک خواهند شد.
• مشکلات تنفسی در حین استفاده از داروهای برطرف کننده درد، بیشتر خواهد شد.
• دسترسی به راه هوایی جهت گذاشتن لوله تنفسی در شروع بیهوشی را مشکل می کند.
• افزایش احتمال بروز آپنه انسدادی خواب، که تنفس و رسیدن مناسب اکسیژن را در قبل، حین و بعد از عمل دچار مشکل می کند.
آپنه انسدادی خواب چیست؟
آپنه انسدادی خواب به معنی روی هم خوابیدن بافت نرم پشت حلق و بسته شدن راه هوایی در حین خواب می باشد که نهایتا منجر به وقفه های تنفس میگردد.بدن با بیدار کردن مکرر شما باعث شروع مجدد نفس کشیدن می شود. این چرخه وقفه تنفسی و سپس بیدار شدن، می تواند در طول یک شب چندین بار (حتی صدها بار) اتفاق بیافتد. با وجود اینکه این شرایط در مردان بالای چهل سال و چاق شایع تر است، آپنه خواب صرف نظر از سن و وزن، حتی در کودکان نیز می تواند وجود داشته باشد. شاید خود شما نیز بدون اینکه متوجه باشید این عارضه را هر شب تجربه می کنید. در مطالعات انجام شده، تقریبا ۱۸ میلیون نفر در آمریکا آپنه انسدادی خواب دارند که ۹۰ درصد از آنها از داشتن چنین مشکلی بی اطلاع هستند. نشانه های آپنه انسدادی خواب می تواند به صورت خواب آلودگی و خستگی در طی روز، خرخر با صدای بلند، خشکی دهان و گلو هنگام برخاستن از خواب، تعریق شدید هنگام خواب و در نهایت خواب شبانه ای که خستگی را برطرف نمیکند قابل تشخیص باشد.
آپنه خواب با ایجاد کم خوابی، می تواند باعث به وجود آمدن فشار خون بالا، ناتوانی جنسی و حتی مشکلات خلقی، یادگیری و رفتاری می شود. کاهش تنفس و حساس شدن به داروی بیهوشی در آپنه انسدادی خواب، باعث قبول ریسک بالاتری برای انجام بیهوشی در این افراد خواهد شد. افراد مبتلا به آپنه انسدادی خواب در مقایسه با افراد غیر مبتلا ، نیاز به پایش بیشتر و دقیقتر در طول عمل و حتی بعد از آن دارند، چرا که داروی های بیهوشی به تدریج از بدن این بیماران دفع می گردند.
کاهش خطرات بیهوشی:
اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید، اگر درگیر آپنه انسدادی خواب می باشید، مهمترین چیزی که می تواند خطرات ناشی بیهوشی را کاهش دهد، این است که با جراح یا پزشک معالج (برای مثال در مداخلات اندوسکوپی و کولونوسکوپی گوارشی) درباره متخصص بیهوشی خود صحبت کنید و یقین حاصل نمایید که بیهوشی شما تحت نظارت کامل متخصص بیهوشی انجام خواهد شد. انجام برخی عملها در دی کلینیک ها و مراکز اندوسکوپی سرپایی بدون حضور متخصص بیهوشی برای این بیماران بسیار خطرناک و گاها می تواند با عوارض غیر قابل جبران همراه باشد. متخصص بیهوشی (یا آنستزیولوژیست)، پزشک بالینی است که در زمینه بیهوشی، درد و مراقبت های ویژه دوره تخصصی ۴ ساله را گذرانده است و در کنار سایر پزشکان معالج شما، مدیریت بیهوشی شما را در حین عمل جراحی بر عهده دارد. ۱۲ الی ۱۴ سال تجربه بالینی منخصص بیهوشی در مدیریت و درمان بیماران در داخل و خارج اتاق عمل، ضامن ارایه خدمات با کیفیت و همراه با امنیت جانی در حین انجام مداخلات جراحی خواهد بود.
قبل از جراحی:
متخصص بیهوشی شما قبل از شروع عمل جراحی علاوه بر سوال درباره وضعیت سلامتی و داروهای مصرفی شما، توضیحات لازم درباره نوع عمل و نحوه بیهوشی ارایه خواهد داد.اگر آپنه انسدادی خواب دارید حتما یادتان باشد به متخصص بیهوشی خود آن را یادآور شوید. اگر نمیدانید که درگیر این عارضه هستید ولی همسرتان ابراز می کند با صدای بلند خرخر می کنید، در خواب زیاد تکان می خورید، اغلب از خواب می پرید و در طول روز خسته هستید حتما این موارد را به او اطلاع دهید. متخصص بیهوشی با آگاهی از این مشکلات نوع بیهوشی و داروهای متناسب را انتخاب خواهد کرد تا کمترین مشکل برای شما ایجاد گردد.
در حین جراحی:
متخصص بیهوشی به عنوان هدایت کننده تیم بیهوشی (شامل پرستاران بیهوشی)، کنترل درد و پایش دقیق آنستزی (بیهوشی) و علایم حیاتی (ضربان قلب، فشار خون، میزان اکسیژن و دی اکسید کربن خون و دمای بدن) را بر عهده خواهد داشت و تمامی مشکلات ناشی از وزن بالای شما را به حداقل خواهد رساند (مشکل در تهویه، مدیریت راه هوایی، کنترل فشار روی ریوی و آسیب ها حین وضعیت دادن به بدن در طول جراحی).
بعد از عمل جراحی:
از آنجایی که آپنه خواب اثرات بیهوشی را طولانی تر میکند، ریکاوری و بهبود علایم شما به کندی صورت خواهد گرفت، برای همین تیم بیهوشی مراقبت کاملی از علایم به ویژه وضعیت تنفسی شما را انجام خواهد داد و به سرعت هر گونه نگرانی را کاهش داد.

در خاتمه به عنوان متخصص بیهوشی به شما عزیزان توصیه می کنیم اگر جراحی شما اورژانسی نیست، حتما تحت نظر پرشک معالج خود نسبت به کاهش وزن خود قبل جراحی اقدام نمایید تا بدین وسیله، امنیت جراحی و بیهوشی را بالا ببرید و از میزان عوارض حین و بعد ازعمل کم کنید و در زمان کوتاهتری به روند عادی زندگی برگردید.
خوشحالم به عرض برسانم انجمن آنستزیولوژی و مراقبت های ویژه ایران با داشتن بیش از ۳۳۰۰ نفر متخصص بیهوشی یکی از قوی ترین انجمن های علمی پزشکی کشور می باشد و اعضای قانون مدار همیشگی آن با آشنایی کامل از بیهوشی نوین، همپای سایر کشورهای پیشرفته، افتخار مدیریت مطلوب و استاندارد انواع عملهای پیچیده را در رشته های مختلف دارند و در کنار حضور در اتاق عمل در ارایه سایر خدمات درمانی خارج اتاق عمل (طب درد، کلینیک خواب، بیهوشی در تصویربرداری و اندوسکوپی و …) نیز گامهایی چشم گیر برداشته اند.